Nie tylko dotacje, czyli o preferencyjnych pożyczkach dla spółdzielni socjalnych

Waldemar Żbik – blog www.spoldzielniasocjalnawpraktyce.pl: Jakie są podstawowe warunki, by skorzystać z pożyczki dla spółdzielni socjalnej w ramach ES Funduszu TISE?

Joanna Wardzińska – wiceprezes Towarzystwa Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych TISE SA:

Warunkiem jest przede wszystkim zgłoszenie nam dobrego pomysłu na rozwój działalności, w szczególności projektu inwestycyjnego, na którego realizację spółdzielnia chciałaby zaciągnąć pożyczkę. Dobrego, czyli takiego, w którym jasno określono, kto będzie odbiorcą towarów i usług, na jakim rynku działa przedsiębiorstwo, jakie są jego szanse i gdzie czają się zagrożenia, jaka jest konkurencja etc. A więc projekt, który pozwoli nam uwierzyć, że przedsięwzięcie zakończy się sukcesem ekonomicznym i społecznym – bo ten aspekt jest dla nas także bardzo ważny.

Jakie wnioski można wyciągnąć z procesu spłaty pożyczek przez spółdzielnie socjalne? Czy mają one tutaj jakieś problemy?

Do 31 marca br. udzieliliśmy 310 pożyczek na kwotę 24 mln zł, z których skorzystało 140 spółdzielni socjalnych. Wśród tylu pożyczkobiorców są i tacy, którzy mają problemy z terminową spłatą, są też tacy, którzy wiedzą, jak zrestrukturyzować swoje zobowiązania. Oczywiście, musimy pamiętać, że w niektórych przypadkach nasza wspólna przygoda pożyczkowa będzie trwała jeszcze 5 lat. Jesteśmy ze wszystkimi w stałym kontakcie – dzwonimy, jeździmy, spotykamy się przy różnych okazjach. Elementem programu jest możliwość skorzystania z bezpłatnego, 30-godzinnego doradztwa, które może być wykorzystane w dowolnym czasie – to też jest dobry moment, by porozmawiać o tym, jak im się wiedzie, czy coś szwankuje, coś należy poprawić.

Z przytoczonej statystyki wynika, że spółdzielnie wykorzystały ok. 45% środków ES Funduszu. Czy to znaczy, że ta forma prawna dominuje w polskiej przedsiębiorczości społecznej?

Na pewno spółdzielnie socjalne są najliczniejszą grupą uczestników ES Funduszu TISE, bo jest ich 140. Następne w kolejności są fundacje prowadzące działalność gospodarczą (80), stowarzyszenia prowadzące działalność gospodarczą (49), spółdzielnie pracy (22), spółki non profit (16); do tego należy doliczyć 2 spółdzielnie inwalidów i niewidomych i jedną kościelną osobę prawną.

Czy może Pani podać 2-3 przykłady pożyczek dla spółdzielni socjalnych, które można nazwać dobrą praktyką?

Och, mogę ich wymienić dużo więcej. Chrześcijańska Spółdzielnia Socjalna „Nasz Domek” z Warszawy, „Rybka” z Katowic, „Opoka” z Kluczy, Kaletnicza Spółdzielnia Socjalna „Skorpions” z Piotrkowa Trybunalskiego, ARTE z Bielawy… Te wymieniłam jednym tchem, a mogę dodać jeszcze wiele innych.

W jaki sposób taka pożyczka przyczyniała się do rozwoju jednej z wymienionych spółdzielni? Jaka była skala np. wzrostu przychodów czy zatrudnienia?

Najlepiej to chyba widać na przykładzie Chrześcijańskiej Spółdzielni Socjalnej „Nasz Domek” z Warszawy. Spółdzielnia prowadziła żłobek i przedszkole na warszawskiej Białołęce. Pożyczka została przeznaczona na promocję i reklamę oraz na budowę i wyposażenie jedynej w tej części stolicy specjalistycznej Sali Doświadczania Świata (wykorzystywanej do ćwiczeń integracji sensorycznej). O ofercie spółdzielni mogli więc dowiedzieć się nowi klienci, a sala, która robi niezwykłe wrażenie, na pewno wpłynęła na dodatkowe zainteresowanie placówkami opiekuńczymi przedsiębiorstwa. Dziś „Nasz Domek” prowadzi jeszcze jedną, już trzecią placówkę, żłobek o profilu muzycznym, i zatrudnia 5 dodatkowych osób.

ES Fundusz TISE kończy działalność w czerwcu. Jak będzie wyglądał dostęp do pożyczek po tym okresie?

30 czerwca 2015 r., po 30 miesiącach funkcjonowania, ES Fundusz TISE zakończy swoją działalność. Być może w niektórych makroregionach jego funkcjonowanie będzie przedłużone o 2-3 miesiące (w wyniku zwiększenia, zgodnie z warunkami przetargu, pierwotnych kwot przeznaczonych na finansowanie). Czasu jest mało, a potrzeb bardzo wiele, dlatego zachęcam spółdzielnie do szybkich działań. Widzimy to szczególnie teraz, gdy wbiegliśmy na ostatnią prostą. Wiele przedsiębiorstw społecznych, w tym spółdzielni, chce „zaklepać” sobie środki – bo tych jest już bardzo niewiele. W przyjętym latem zeszłego roku przez Radę Ministrów Krajowym Programie Rozwoju Ekonomii Społecznej jest jasno określone, że rząd będzie wspierał budowę instrumentów finansowych dla ekonomii społecznej. Mówi się o pożyczkach, gwarancjach, funduszach venture capital. Myślę więc, że w ciągu najbliższego roku okaże się, jak ten dostęp do preferencyjnego finansowania zwrotnego dla PES będzie wyglądał. Dziękuję za rozmowę i życzę powodzenia w dalszym wspieraniu spółdzielni socjalnych.

Rozmowa pierwotnie ukazała się na blogu www.spoldzielniasocjalnawpraktyce.pl

Podstawowe informacje o ES Funduszu TISE

ES Fundusz TISE – fundusz pożyczkowy dla podmiotów ekonomii społecznej, którego warunki funkcjonowania określiły Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju oraz Bank Gospodarstwa Krajowego – został uruchomiony w styczniu 2013 r. W wyniku przetargu Fundusz jest prowadzony przez Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych TISE SA, działające na rynku od 1991 r. Jego głównym akcjonariuszem jest francuski bank spółdzielczy Crédit Coopératif. Misją TISE SA jest świadczenie usług finansowych, doradczych i inwestycyjnych sprzyjających rozwojowi inicjatyw lokalnych na rzecz zrównoważonego rozwoju, w szczególności w obszarze ekonomii społecznej. ES Fundusz finansuje potrzeby spółdzielni socjalnych, organizacji pozarządowych prowadzących działalność gospodarczą, spółdzielni pracy, spółdzielni inwalidów i niewidomych, spółek non profit czy kościelnych osób prawnych. Do 31 marca 2015 r. ES Fundusz TISE udzielił 310 pożyczek na łączną kwotę 24 mln zł. Przedsiębiorcy społeczni uczestniczący w projekcie utworzyli do tej pory prawie 200 nowych miejsc pracy.

Podstawowe informacje o pożyczkach z ES Funduszu TISE

Pożyczki, których preferencyjne oprocentowanie wynosi od 0,44 do 0,88%, są przeznaczone na szeroko pojęty rozwój przedsiębiorstwa społecznego, który pomoże podmiotowi osiągnąć wzrost przychodów z działalności gospodarczej lub wzrost zatrudnienia (w tym na zakup materialnych i niematerialnych środków obrotowych i inwestycyjnych). Kwota pożyczki udzielanej na maksymalnie 5 lat może wynosić do 100 tys. zł. By móc korzystać z preferencyjnych środków, przedsiębiorstwo społeczne musi prowadzić działalność gospodarczą co najmniej 12 miesięcy oraz zatrudniać poniżej 50 osób.

Więcej informacji: www.tise.pl lub www.esfundusz.pl